Pokrój: Lekko pokładająca się krzewinka, dorastająca do 15–25 cm wysokości, o obłych, delikatnie omszonych gałązkach wyrastających gęstymi kępkami. Posiada zdrewniałe, silnie rozgałęzione podziemne rozłogi.
Liście: Zimotrwałe, skórzaste, eliptyczne do odwrotnie jajowatych, o lekko podwiniętych brzegach, długości 10–25 mm. Strona wierzchnia ciemnozielona, błyszcząca, spodnia sinawozielonkawa, lekko matowa, o licznych ciemnych gruczołkach. Mają krótkie ogonki.
Kwiaty: Zebrane w kwiatostan, tworzący grono, osadzone na krótkich szypułkach. Kolor biały z różowawym odcieniem do jasnoróżowych. Korona dzwonkowata, 4 – płatkowa, kielich błoniasty z 5 ząbkami, działki trójkątne, 8–10 pręcików. Znamię wystaje z kwiatu.
Owoce: Błyszcząca jagoda, początkowo białokremowa, w czasie dojrzewania czerwieniejąca. Kwitnie od maja do lipca. Owoce bardzo trwałe dzięki zawartości kwasu benzoesowego. Mają smak gorzko-kwaskowaty.
Mogą Cię zainteresować
Zastosowanie:
Roślina lecznicza
Surowiec zielarski: liście borówki – Folium Vitis idaeae, owoce – Fructus Vitis idaeae. Zawierają glikozydy: arbutynę, metyloarbutynę, erykolinę; kwasy organiczne, garbniki katechinowe, antocyjany, witaminy: B1, B2, PP, C.
Działanie: moczopędne, przeciwbiegunkowe, antyseptyczne i ściągające. Owoce działają regulująco na czynności trawienne, stosowane raczej jako środek dietetyczny.
Wskazania: liście stosuje się jako środek bakteriobójczy w nieżytach i stanach zapalnych dróg moczowych, a także pomocniczo w kamicy moczowej z towarzyszącym zakażeniem. W połączeniu z innymi ziołami podaje się w nieżytach przewodu pokarmowego, wzdęciach, i w mało nasilonej biegunce.
Działania niepożądane: duże dawki wyciągów z liści brusznicy stosowane przez dłuższy czas mogą powodować objawy przewlekłego zatrucia hydrochinonem, jak wymioty, stany pobudzenia, kurcze i niedokrwistość hemolityczną. Jednocześnie zawarte w odwarach garbniki mogą drażnić żołądek i powodować zaparcia. Liście brusznicy w mieszankach ziołowych są całkowicie bezpieczne.
Sztuka kulinarna: w Polsce, z owoców z dodatkiem gruszek robi się galaretki, zwykle używane do ciemnych mięs i dziczyzny.
Galaretka borówkowa jest podstawą prawdziwego sosu Cumberland. Zmieszana z chrzanem, skórką pomarańczową i gruszkami z odmian o dużej liczbie komórek kamiennych (dających chropowaty posmak) jest podstawowym angielskim dodatkiem do dziczyzny. Dostępne w handlu sosy na ogół zawierają jako podstawę galaretkę porzeczkową, będąca namiastką borówkowej.
Tradycje: gałązki borówki brusznicy są używane do ozdabiania koszyczków wielkanocnych oraz zawartego w nich pożywienia.
Przepis na nalewkę:
Składniki:
1kg owoców
1L spirytusu 96-proc.
1/2kg cukru
1L wody
Przygotowanie:
Oczyszczone i umyte owoce borówki lekko rozgnieść. Włożyć do słoja i zalać spirytusem. Odstawić w cieple miejsce mniej więcej na miesiąc, aż owoce stracą kolor.
Po tym czasie z cukru i wody ugotować syrop. Wystudzić. Połączyć syrop z nalewem spirytusowym.
Przefiltrować i rozlać do butelek. Odstawić na rok w ciemne i chłodne miejsce.
Leokadiów 50, 24-100 Puławy